Leerlingen in het speciaal onderwijs lopen tegen verschillende uitdagingen aan waar kunstmatige intelligentie bij kan helpen. Zo hebben zij vaak moeite om digitale media te verwerken en traditionele interfaces te gebruiken. Denk aan muizen, toetsenborden en touchscreens. Hoe kan de technologie van AI hierbij helpen?

Natuurlijker en intuïtiever

Educatieve technologie is meestal afhankelijk van visuele en tekstuele elementen. Deze kunnen echter ongelooflijk uitdagend of zelfs onmogelijk zijn voor leerlingen met een visuele of auditieve handicap om te verwerken. Het probleem wordt nog verergerd door traditionele digitale interfaces, zoals muizen, toetsenborden en touchscreens. Die zijn zelden ontworpen voor leerlingen met speciale behoeften.

Dit is waar kunstmatige intelligentie (AI) in beeld komt. AI-aangedreven tools hebben de potentie om het speelveld gelijk te trekken door leerlingen in het speciaal onderwijs les te geven op een manier die voor hen natuurlijker en intuïtiever is. Het meest opvallende voordeel van AI-aangedreven tools is dat ze meer personalisatie mogelijk maken. Hierdoor kunnen docenten de educatieve inhoud afstemmen op de unieke leerbehoeften van elke leerling.

In de praktijk

Voorbeelden van AI-tools die al gebruikt worden zijn Aisles en Envision Glasses. Aisles is een tolk die AI gebruikt om gebarentaalgebruikers te helpen communiceren met mensen die hun taal niet kennen. Met behulp van de camera’s, luidspreker en microfoon van een smartphone detecteert Aisles wanneer een gebruiker een gesprek begint en zet gebarentaal in realtime om in spraak. Het werkt ook andersom, door gesproken woorden te vertalen in gebarentaal. Envision Glasses is een slimme bril waarmee mensen die blind of slechtziend zijn de wereld om hen heen kunnen ‘zien’. De bril is uitgerust met een camera en luidspreker en kan allerlei visuele informatie verwerken. Via spraak vertelt de bril aan de drager wat er te zien is.

Waar gaat dat naar toe?

AI kan ook de ontwikkeling van een nieuwe generatie ondersteunende technologie makkelijker maken. Denk aan spraakherkenningssoftware waarmee leerlingen met spraakproblemen effectiever kunnen communiceren of AI-aangedreven tools die spraak in realtime in tekst kunnen vertalen en vice versa. Hierdoor kunnen leerlingen met een visuele en auditieve beperking beter deelnemen aan activiteiten in de klas.

Er zijn ook uitdagingen verbonden aan de integratie van AI waarmee rekening moet worden gehouden. Een voorbeeld is gegevensprivacy. AI-tools vereisen over het algemeen toegang tot gevoelige studentgegevens om effectief te zijn. Scholen moeten daarom heel voorzichtig zijn met wat voor soort gegevens ze in AI-tools invoeren en strikte beveiligingsmaatregelen nemen om ervoor te zorgen dat ze niet in verkeerde handen vallen.

Gamechanger of mogelijk gevaar

Experts zijn het erover eens dat AI een aantal veelbelovende toepassingen kan hebben in het speciaal onderwijs. Tegelijk waarschuwen ze dat de technologie nooit moet worden gezien als een vervanging voor menselijke expertise. Hoe geavanceerd AI-tools ook zijn, ze kunnen de emotionele intelligentie, intuïtie en empathie die een menselijke leraar met zich meebrengt niet vervangen.

Hoe benutten we de kracht van AI om meer inclusieve onderwijsomgevingen te creëren zonder de menselijke maat te verliezen die zo essentieel is voor leerinstellingen? En wat moeten we doen om ervoor te zorgen dat AI-tools in het speciaal onderwijs echt de belangen dienen van de leerlingen waarvoor ze zijn ontworpen? Als we goede antwoorden vinden op deze vragen, kan AI een positieve rol spelen voor álle leerlingen.

(Bron: Blog van Richard van Hooijdonk, trendwatcher en futurist)